بررسی معیارهای کیفی خانه به عنوان مکانی که در شکل ­گیری شخصیت انسان­ها تأثیرگذار است، از رهگذر نشانه-معناشناسی میسر است. نشانه- معناشناسی (سیال) که از تعامل با مباحث پدیدارشناسی و رجعت به اصل حسی- ادراکی نشانه حاصل می‌شود، بستر مناسبی برای بررسی چگونگی کارکرد، تولید و دریافت معنا فراهم می‌کند. در این پژوهش که از نوع کیفی و کاربردی است، اندیشۀ معناسازی برای «خانه» در آثار سینمایی داریوش مهرجویی بر مبنای دیدگاه‌های کریستین نوربرگ- شولتز در حوزۀ مکان، تفسیر و تحلیل شده است. دو اثر اجاره‌نشین‌ها و مهمان مامان در ژانر کمدی- درام به صورت هدفمند برای بررسی انواع خانه در ایران به عنوان مطالعۀ موردی انتخاب شده­اند. نمایش و انعکاس مفهوم خانه و پیوند وجودی آن با انسان به عنوان اصلی­ترین راهبرد برای تعریف افراد در آثار مهرجویی تأکیدی بر ارتباط دوسویه و معنادار میان خانه و زندگی انسان­هاست؛ چراکه انسان در هر مکانی که زندگی کند، حتی برای مدت کوتاه، فعالیت‌های خود را حول محوریت ویژگی‌های آن شکل می‌دهد. به گونه‌ای که آن را مرکزی می‌داند که به دلیل تمایز آن با فضای بیرون، در قلمرو آن احساس آرامش می‌کند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که در فیلم­های مذکور، خانه، مرکزی است که با شخصیت مکانی خود- که با مفاهیمی چون «حس مالکیت»، «روابط انسانی» و «سنت» مرتبط است- ارزش‌ها و سبک زندگی افراد را تعریف می‌کند.