پربازدیدترین ها
مقاله علمی
مدرنیته و بازنمایی خانواده در فیلم‌های سینمایی پس از انقلاب اسلامی در ایران (سینمای اجتماعی)
چکیده
سینمای ایرانی بنا به دلایل مختلف، در همه دوران حیات خود توجه ویژه‌ای به خانواده و تحولات آن داشته است. بر این اساس، هم‌گامی بازنمایی مدرنیته و مدرنیسم از یک سو و خانواده از سوی دیگر، موضوعی قابل تأمل است. فرایند مدرنیته در ایران از آغاز با اساسی‌ترین و حساس‌ترین بخش هویت فرهنگی ایران یعنی خانواده و ایستادگی آن در مقابل تغییر، به‌صورت یک موضوع ویژه برای بازنمایی مسائل جامعه و ایده‌های تحول مواجه بوده است. پژوهش حاضر، این هدف اساسی را مدّ نظر دارد که نشان دهد پس از انقلاب، مهم‌ترین عناصر و ابعاد مدرنیته؛ یعنی فردیت و عقلانیت، چگونه در خانواده بازنمایی شده‌اند. برای تحلیل نظری تحولات روی‌داده در خانواده، نظریۀ تجدد گیدنز و برای بازنمایی از دیدگاه بازنمایی استیوارت هال استفاده شده است. در تحقیقی که مبنای این نوشتار بوده است، 95 فیلم سینمایی مهم پس از انقلاب به تفکیک چهار دورۀ آن، با روش تحلیل محتوای کمی و کیفی، مورد بررسی قرار گرفته است. تحقیق، نشان داده است که تقریباً در تمامی فیلم‌های مورد بررسی، به عقلانیت و فردیت (البته با تمام ویژگی‌های ایرانی‌شدۀ آن که بیشتر به فردگرایی خودخواهانه و گریزان از تعهدات اجتماعی و خانوادگی است و عقلانیت نفع طلبانه)، توجه شده و به‌نوعی به نقد کشیده شده است.