ژان لویی بودری در بحث از تکنولوژی سینما و قیاس آن با غار افلاطون، با تکیه بر نظریات روانکاوانه، نظریه آپاراتوس را مطرح می­کند و معتقد است آپارتوس سینما با ایجاد حالتی خواب آلود، تماشاگر را در فضایی به مانند مرحله­ ی آیین ه­ای لکان قرار می­دهد تا بیننده مجدداً هویت خود را باز یابد. اما مخالفان این نظریه معتقدند، آنچه که بودری مد نظر دارد نیازمند نگاه و مکاشف ه­ای از بیرون غار یا سینما است، چرا که تا انسان­ها یا تماشاگران فیلم در مکانی محصور شده ­اند، چگونه می­توانند بنیان­ های فنی آنچه که بر آن­ها روا می­رود را دریابند؟ وینسنس هدیگر از دیگر منتقدان، رویکردی ذیل عنوان فلسفه ­ی تکنولوژی را مناسب جهت بررسی «درک سینما به عنوان تکنولوژی» می­داند. محلی که تکنولوژی «میل به مجسم نمودن انسان» دارد. اما تحلیل او نه خود تکنولوژی سینما، بلکه فیلم­هایی با روایاتی از تکنولوژی را مد نظر قرار می­دهد. بنابراین پژوهش حاضر با استفاده از منابع کتابخانه­ ای به روشی توصیفی-تحلیلی، سعی دارد صرفاً تکنولوژی سینما را در نوع به کارگرفتن دوربین فیلمبرداری در فیلم فرزندان بشر بررسی کند، تا نشان دهد چگونه ابزار می­تواند هویتی مستقل و انسان­گونه فارغ از محتوای فیلم و آپاراتوس داشته باشد تا تماشاگر را درگیر بنیان­ های فنی و تکنولوژی سینما کند.

میان غرب و غیرغرب همواره یک رابطه‌ی متغیر و در حال بازتعریف برقرار بوده است. برای آن‌که گفتمانی غیرغربی‌شده شکل بگیرد باید حرکت دوگانه‌ای آغاز شود. فیلم‌سازان، نخست به تشخیص کلام مسلط غربی می‌پردازند و سپس تصمیم می‌گیرند از آن پیروی نکنند. آنگاه به دنبال روش‌های فیلم‌سازی غیرغربی‌ای می‌گردند که می‌خواهند از آن‌ها استفاده کنند. اکنون در حوزه‌ی عملی و نظری فیلم، صداهای غیرغربی بسیار واضحی به گوش می‌رسند و تفاوت خود را به رخ جهانیان می‌کشند. می‌توان نمونه‌های موفقی از غربی‌زدایی سینما را در سینمای ایران، پیدا کرد. سینمای عباس کیارستمی با تکیه بر ریشه‌های کهن فرهنگ ایرانی، توانسته از جریان رایج غربی فاصله بگیرد و از مرزهای ملی فراتر برود. در شیوه‌‌ی فیلم‌سازی انحصاری کیارستمی، مؤلفه‌های «ایرانی» فراوانی قابل مشاهده و بررسی است. اشاره‌های تاکیدکننده‌ی او به وطن و بازتاب وطن در آثارش، تایید می‌کند که او در پی ایجاد یک شیوه‌ی محلی، بومی و ملی فیلم‌سازی بوده است؛ شیوه‌ای آگاهانه و از سر تامل. این پژوهش سعی دارد با روش مونتاژ، سیر فیلم‌سازی عباس‌کیارستمی را مرور و شاخصه‌هایی که به فیلم‌های او هویت ملی می‌دهند را پیدا کند. همچنین سعی دارد که به پرسش‌هایی از این دست پاسخ دهد: از منظر غربی‌زدایی، مؤلفه‌های تکنیکی، ساختاری، محتوایی آثار عباس کیارستمی چیستند؟ نتایج این پژوهش نشان می‌دهد عباس‌کیارستمی از تکنیک‌های تعزیه همچون استفاده از نابازیگران، ارتباط با مخاطب فعال، بداهه‌سازی و حضور کارگردان بر روی صحنه‌ی نمایش بهره برده است.

در دهه پنجاه میلادی، فیلم های متمایز غیرغربی، توجه بسیاری از مردم جهان را به خود جلب کرد. ازآن پس، رویکردهای مطالعاتی متفاوتی برای شناخت و تحلیل این فیلم ها و نیز مقاومت در برابر سینمای غرب به وجود آمد، ازجمله می توان به «سینمای سوم»، «سینمای دیاسپوریک»، «سینمای پسااستعماری»، «نظریه امپریالیسم رسانه ای» و... اشاره کرد. نگارندگان معتقدند این رهیافت ها در طی زمان، با توجه به تغییرات سیاسی، اقتصادی، ارتباطی به خصوص بالا رفتن سواد رسانه ای ، ایجاد و گسترش شبکه های توزیع رسانه ای و... دیگر آن کارآمدی سابق را ندارند. در این مقاله کوشش شده با مرور و کنکاش در این رویکردها، آن ها را نقد، و با بررسی وضع موجود در جریان های مختلف مطالعات سینمایی، لزوم بازاندیشی در این رویکردها را تبیین کنیم. در این پژوهش نظری، که با روش مونتاژ و با استفاده از منابع کتابخانه ای صورت گرفته، در پی آنیم که لزوم عبور از دوقطبی رایج غرب/دیگری را که مبنای نظری جریان های پیشین مقاومت در برابر غرب در طول تاریخ سینما است، یادآوری کنیم و نشان دهیم غربی زدایی مطالعات فیلم به عنوان روشی نوخاسته برای مقاومت در برابر سینمای غرب چگونه هدف خود را مرکززدایی از غرب قرار داده است نه طرد غرب یا جابه جایی مرکزها. با غربی زدایی مطالعات فیلم درمی یابیم سینمای غرب نیز سینمایی است در کنار سینماهای دیگر که هویت و ارزش دارد و در دنیای چندکانونی و چندفرهنگی حاضر می تواند حضوری زایا، پویا و عادلانه داشته باشد. نظریه پردازان معاصر فیلم قبل از نقد و تحلیل هر فیلم لازم است زمینه فرهنگی آن را بشناسند تا بتوانند به درک نزدیکی از هویت خاص آن نائل آیند. در این پژوهش سینمای عباس کیارستمی از منظر غربی زدایی بررسی شده است. کیارستمی با تکنیک هایی همچون کندی ریتم، نماهای طولانی، استفاده حداقلی از موسیقی و دیگر تکنیک ها، توانسته است تفاوت فیلم های خود را با فیلم های غربی به رخ بکشد؛ همچنین با الهام شعر ایرانی (کهن و معاصر)، نمایش های آیینی (همچون تعزیه)، و دیگر آثار فرهنگی ایرانی اسلامی، توانسته است به سینمایی دست یابد که هدفش، برخلاف سینمای رایج که سرگرمی است، وادار کردن مخاطب به اندیشیدن است. * این مقاله مستخرج از پایان نامه دکتری سید عماد حسینی با عنوان «رهیافت غیرغربی به مطالعات فیلم» در دانشگاه هنر اصفهان است.